Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Taşınma hareketinin arttığı okul öncesi periyotta konut satışlarında üst yönlü bir ivme kendini gösteriyor. Bilhassa peşin ya da şirket kredili alımların dikkat çektiği konut dalında ilanlarda pek çok özellik sıralanıyor. Ayrıyeten kiralamalarda meskenin durumunu pahalandıran çeşitli mesken sahibi istekleri de yazılıyor. Bu kurallar altında konut alırken ya da kiralarken hem doğru seçimi yapmak, hem de muhtemel sıkıntıların önüne başlamadan geçmek çok kıymetli. İşte adım adım dikkat edilmesi gerekenler…
★ ★ ★
İşte mesken alırken dikkat edilmesi gerekenler
1-) Konutu oturum maksatlı alıyorsanız, iç yerin ne kadar kullanışlı olduğunu inceleyin. Yatırım için alıyorsanız gelişim potansiyeli olan bölgeler ve kolay kiralanabilir dairelere yönelin.
2-) Konutun pozisyonu kıymetli bir ayrıntı. Kendi iş ve toplumsal ömrünüz yanı sıra; toplu taşıma imkanı konutun kıymetini artıracaktır.
3-) Yatırım için alımlarda amortisman yani yatırımın geri dönüş mühletine dikkat edilmeli. Kira getirisi yüksek yerler; bölgedeki arz, talep ve stokla belirli olur.
4-) Konutun değerlenmeye devam etmesi için bölgesel gelişim kıymetli. Yeşil alan, büyük projeler, ulaşım projeleri konutun pahasını yükselten ögelerin başında gelir.
5-) Meskenin ruhsatını, iskan evrakını, mimari projesini inceleyin; alanının net alan mı brüt alan mı olduğunu sorgulayın. Brüt alana hangi kullanım alanlarının dahil olduğu hakkında bilgi alın.
6-) Aidatların sizi zorlamaması için aidatların ne kadar olduğu ve aidata hangi kullanımların dahil olduğunu öğrenin.
7-) Şayet sitede bir daire ise satın alınacak daireye düşen otopark alanı kesinlikle tespit edilmeli.
😎 Tapu kaydı üzerinde, satın alınacak konutun pahasını düşürecek ya da kısıtlama getirecek ipotek, haciz üzere bir şerh, beyan olup olmadığını denetim edilmeli.
9-) Konutu yerinde görüp iç mimaride kullanılan materyalleri de denetim etmekte yarar var. Proje üzerinden alım yapıyorsanız burada tüm bilgilerin beyan edildiği bir evrak alın.
10-) Konutu alır almaz kiralama yapacaksanız içindeki tüm özellikleri evraklar nitelikte manzara kaydı alabilirsiniz.
★ ★ ★
Kat mülkiyeti mi kat irtifakı mı?
Bir mesken alacaksınız, tapusuna baktığınızda ‘kat irtifakı’ ya da ‘kat mülkiyeti’ olarak farklı nitelemeler görebilirsiniz. Lakin ortasında çok büyük farklar olduğunu bilmelisiniz. Kat irtifakı, inşaatın başladığını lakin tamamlanmadığını, kat mülkiyeti ise inşaatın tamamlandığını tabir eder. İnşaat bitmiş, oturum başlamış ve tapu kat irtifakından kat mülkiyetine çevrilmemişse o binanın iskanı alınmamış demektir. Bu açıdan yanlışsız bilgiyi öğrenmek için şu adımları uygulayabilirsiniz…
– İnşaat sırasında alınan kat irtifakının inşaat tamamlandığında kat mülkiyetine çevrilmesi gerekir. Müteahhit bunun için belediyeye başvurmuş olmalı; denetim edin.
– Şayet şimdi iskan müracaatı yapılmamışsa, problemler çıkabilir. Örneğin, müteahhit proje dışında hareket etmişse, belediye yıkım kararı bile çıkarabilir. Banka kredi vermez.
– Birtakım müteahhitler, iskanı olmayan daireleri sattıktan sonra iskan müracaatında bulunup oluşacak bedeli mesken sahiplerinden talep edebiliyor. Fakat bundan sorumlu olan müteahhittir.
– Bina bitmiş ve iskanı sıkıntısızca alınmışsa, kat mülkiyetine geçebilirsiniz. Kat mülkiyetine geçmek için kat sahibi, dilekçe ile birlikte Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne müracaatta bulunur.
★ ★ ★
Kiralarken nelere dikkat edilmeli?
1-) Kiralama yapacağınız bölge belirli ise kira rayiç bedellerini kotrol edin.
2-) Emlak ilanlarında yeni devir 15 Eylül’de başlıyor. Geçersiz ilana geçit yok. Ayrıyeten yıl sonunda kira kontratları e-Devlet üzerinden yapılacak.
3-) Meskeni gezerken her bir ayrıntısı inceleyin. Kombi, duşakabin, mutfak dolabı, pencereler üzere demirbaşların durumlarını denetim edin; meseleleri karşılıklı kayıt altına alın.
4-) Meskendeki yapılacaklar ve çıkacak masrafların kim tarafından karşılanacağına karşılıklı karar verin.
5-) Apartmanın sarsıntı, yangın üzere beklenmedik durumlara karşı inançlı olup olmadığını araştırın.
6-) Emlakçıdan kiralama yapıyorsanız; emlakçı bedelinin yasal olarak kira fiyatının KDV hariç bir aylık fiyatından fazla olamayacağını bilmelisiniz.
7-) Evcil hayvan prosedürü varsa öğrenin, karşılıklı bilgilendirme yapın.
😎 Depozito uygulamasının kanun karşısında neler getirdiğini belgeleyin.
9-) Kira artırımı yıllık olarak; TÜFE 12 aylık ortalaması üst hudut kabul edilecek formda yapılır.
10-) Artırım konusunda daha fazla ve yılda birden fazla talep kanun karşısında geçersizdir.
DEPOZİTO BEDELİ İÇİN UYGULAMA NASIL OLUR?
– Yeni Borçlar Kanunu’na nazaran, depozito hem mal sahibinin hem de kiracının taraf olduğu ‘vadeli bir hesaba’ yatırılmalıdır. Hak kaybı gerçekleşmez. Lakin uygulama hudutlu kalıyor.
– Ödeme direkt mesken sahibine yapıldıysa şimdiki kira bedeli kadar geri ödenir.
– Depozito için üst hudut en fazla 3 aylık kira bedelidir.
– Meskende kullanım kaynaklı meseleler varsa ve tespit edilirse bu bedel hasarlar için kullanılabilir, aksi durumda kira kontratı bitince geri ödenmelidir.